Klauzula sumienia dla wszystkich!

źródło: 123RF

W zawodzie lekarza istnienie klauzuli sumienia wydaje się najbardziej oczywiste.

Gdyby prawodawca mógł dowolnie wyznaczać granice postępowania każdego człowieka, okazałoby się, że wszyscy są zobligowani do moralnej akceptacji prawa uchwalonego przez aktualną większość – pisze prawnik.

Co jakiś czas powraca w mediach temat tzw. klauzuli (sprzeciwu) sumienia, budząc wiele komentarzy. Często przedstawia się klauzulę sumienia jako przywilej (słuszny bądź nie) przyznany pewnej grupie, który w razie potrzeby można zmienić, cofnąć albo rozszerzyć (choć to ostatnie raczej niewskazane, bo przecież ludzie są równi). W ten sposób debata koncentruje się na taniej sensacji, np. wokół klauzuli sumienia drukarza, rozpatrywanej raczej w kategoriach walki (kto kogo pokona), a nie na kompleksowej analizie zagadnienia.

Tym samym z horyzontu umyka kwestia podstawowa, czyli rola i znaczenie sumienia oraz wolności sumienia, o której mowa w art. 53 ust. 1 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. głoszącym: „Każdemu zapewnia się wolność sumienia i religii". Czy jest to tylko zapewnienie, że państwo nie ingeruje w ludzkie sumienie (czego tak naprawdę, przynajmniej jak na razie, nie jest w stanie zrobić), czy też art. 53 ust. 1 konstytucji gwarantuje ludziom coś jeszcze?

W czasach, gdy wszyscy mają na ustach obronę Trybunału Konstytucyjnego – a dobrym tego sposobem jest respektowanie jego orzecznictwa – wpierw wypada przytoczyć fragment uzasadnienia wyroku TK z 7 października 2015 r. (K 12/14): „wolność sumienia nie oznacza jedynie prawa do określonego światopoglądu, ale przede wszystkim prawo do postępowania zgodnie z własnym sumieniem oraz wolność od przymusu postępowania wbrew niemu",...